Historia kąpieliska
Brzeźno – pierwsze polskie kąpielisko
Brzeźno, założone w 1808 r. przez gen. Jeana Rappa i dra Jana Jakuba Haffnera, było pierwszym kąpieliskiem na Pomorzu Gdańskim. Pierwsze łazienki morskie zniszczyła burza przed 1813 r. Po kilku odbudowach, m.in. przez Friedricha Bladaua i Wilhelma Pistoriusa, miejscowość stała się modnym kurortem gdańskiej elity z hotelem, salą balową i ogrodem kuracyjnym. Budowa kolei w 1867 r. zwiększyła popularność Brzeźna, które pod koniec XIX w. odwiedzało już ponad 39 tys. osób.
Dom zdrojowy w Brzeźnie
Brzeźno na przełomie XIX i XX wieku
W latach 1890–1900 przy Domu Zdrojowym dobudowano eklektyczny budynek i rozwinięto infrastrukturę kąpieliska. Brzeźno reklamowano jako spokojny kurort z komfortowym Domem Zdrojowym, łaźniami i ogrodem koncertowym. W 1899 r. kąpielisko przejęło Towarzystwo „Höcherl”, które zbudowało molo i halę plażową (Strandhalle) z wieżami i tarasem wychodzącym na morze.
W 1900–1902 uruchomiono tramwaje do Nowego Portu i Wrzeszcza, a także żeglugę przybrzeżną z Gdańska przez Westerplatte i Sopot aż po Hel. W 1914 r. Brzeźno włączono w granice Gdańska.
Po I wojnie światowej (1919) powstał nowy zakład kąpielowy z 328 kabinami, podzielony na strefy dla kobiet, mężczyzn i rodzin. W 1929 r. kąpielisko odwiedziło 96 tys. osób, a w 1936 już 168 tys., czyniąc Brzeźno jednym z najpopularniejszych miejsc wypoczynku nad Bałtykiem.
Zakład kąpielowy w Brzeźnie
Brzeźno w XX wieku
W 1921 r. Brzeźno było jednym z trzech nadmorskich zakładów kąpielowych w okolicach Gdańska, z Domem Zdrojowym, Halą Plażową, plażą, łaźniami i restauracjami. Kurort oferował koncerty, sporty wodne, pola golfowe i naukę pływania. Lasek brzeźnieński i promenada z restauracjami dodawały uroku, a kąpielisko ludowe łączyło mieszkańców i turystów.
Znany pisarz Günter Grass wielokrotnie opisywał Brzeźno, uwieczniając plażę, molo, domki rybackie i tramwaj, tworząc nostalgiczną wizję letniego życia kurortu.
Po II wojnie światowej kąpielisko podupadło. Zniszczeniu uległy Hala Plażowa, łazienki i molo, a Dom Zdrojowy przekształcono na mieszkania. Choć zachował się układ przestrzenny i park, dawne kąpielisko straciło znaczenie, a infrastruktura ulegała niszczeniu przez sztormy i zaniechanie konserwacji.
Plaża w Brzeźnie w latach pięćdziesiątych XX wieku
Brzeźno po 1989 r.
Po zmianach ustrojowych rozpoczęto rewitalizację pasa nadmorskiego i budowę infrastruktury wypoczynkowej. W 1992 r. otwarto kąpielisko przy ul. Zdrojowej, a w 1993–1996 powstało nowe kąpielisko z molem o długości 130 m, przekazane MOSiR. Plaża stopniowo rozbudowywana do 600 m, wyposażona w ratowników, boiska do siatkówki, zjeżdżalnie i huśtawki Bungee.
Park przy plaży, założony w latach 1840–1842, pełnił funkcję rekreacyjną i koncertową. W latach 2005–2008 przeprowadzono jego rewaloryzację: remont głównego traktu, nowe alejki i stylizowana pergola, przywracając XIX-wieczny charakter założenia.
Nowa pergola wzorowana na budowanych w końcu XIX wieku
Wykonano instalację oświetleniową wprowadzając stylowe lampy, poidełko, uzbrojenie sieciowe dla fontanny, która niebawem miała tam powstać, zainstalowano sieć nawadniającą oraz monitoring. Teren ogrodzono, ustawiono stylowe ławki i kosze, założono nowe trawniki i kwietniki, posadzono również pnącza, krzewy i drzewa ozdobne. Przebudowano również uliczkę będącą drogą dojazdową do budynków mieszkalnych, przebiegającą tuż za pergolą.
Stylowa altana – belweder w miejscu, gdzie niegdyś stał pomnik poświęcony poległym w pierwszej wojnie światowej
Park wyposażono w ławki, stoliki do gier w szachy, tablice informacyjne, wykonano instalację elektryczną i monitoring, zamontowano latarnie. Zieleń wzdłuż alejek poddano renowacji i uzupełnieniu o nowe nasadzenia drzew, krzewów i bylin oraz roślin cebulowych.
Część zdjęć pochodzi z serwisu brzezno.net, dzięki uprzejmości jego autora.
